Constructions of Hope in Utopias of Robert Owen, Charles Fourier and Flora Tristan
Konstrukcje nadziei w utopiach Roberta Owena, Charlesa Fouriera i Flory Tristan
utopia
socialism
feminism
freedom
equality
work
exploitation
sexual liberation
emancipation
utopia
socjalizm
feminizm
wolność
równość
praca
wyzysk
wyzwolenie seksualne
emancypacja
In my essay „Constructions of Hope in Utopias of Robert Owen, Charles Fourier and Flora Tristan”, partly based on my monography „Emancipation through Pedagogy, or Education of Liberty, Equality and Happiness”, I examine ideas of so called utopian socialists. Are these ideas really utopian? Which was social context of their emerging? In what way utopian socialists planned to change the society and what was the role of education in this process? My thesis is that ideas of Owen, Fourier and Tristan weren't in fact more utopian (in negative sense of the word) than most Enlightenment conceptions of rational social order, for example Kantian state of goals or Rousseau's social contract. Utopian socialists were brilliant and perceptive critics of early capitalism. In their approach to sexuality and emancipation of women they were ahead of their time, much more progressive than, for example, later liberal feminist John Stuart Mill. In the area of social pedagogy they offered more appropriate solutions and more complex vision than Marx and Engels, who considered education as side issue, less important than social revolution. The irony is that these were marxists who named theories of Owen, Fourier and Tristan „utopias”...
W eseju „Konstrukcje nadziei w utopiach Roberta Owena, Charlesa Fouriera i Flory Tristan”, częściowo opartym na książce „Emancypacja przez wychowanie, czyli edukacja do wolności, równości i szczęścia”, analizuję poglądy tak zwanych socjalistów utopijnych. Czy ich poglądy faktycznie były utopijne? Jaki był kontekst społeczny ich powstania? Na czym polegały ich projekty naprawy społeczeństwa i jaką rolę odgrywało w nich wychowanie? W tekście stawiam tezę, że poglądy przedstawionych myślicieli nie były w istocie bardziej „utopijne” (w negatywnym tego słowa znaczeniu) niż inne oświeceniowe wizje racjonalnego społeczeństwa, jak chociażby państwo celów Immanuela Kanta czy umowa społeczna Jana Jakuba Rousseau. Owen, Fourier i Tristan bardzo trafnie wskazywali na bolączki wczesnego kapitalizmu. W swoim podejściu do seksu i do emancypacji kobiet byli bardziej postępowi chociażby od późniejszego liberalnego feministy Johna Stuarta Milla. Jeśli natomiast chodzi o wychowanie, rozwiązania socjalizmu utopijnego były bardziej złożone i adekwatne od wizji Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, dla których wychowanie stanowiło kwestię drugorzędną wobec rewolucji społecznej. Ironia polega na tym, że to właśnie marksiści nazwali koncepcje Owena, Fouriera i Tristan utopiami...
Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego
Gromysz, Jowita. Red.
Włodarczyk, Rafał. Red.
oai:repozytorium.uni.wroc.pl:78779 ISBN 978-83-62618-23-1
Utopia a edukacja, T.1, s. 87-94.
Copyright by Katarzyna Szumlewicz
Biblioteka Instytutu Pedagogiki UWr
Mar 13, 2023
Feb 1, 2017
841
1024
https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/publication/81192
Edition name | Date |
---|---|
Konstrukcje nadziei w utopiach Roberta Owena, Charlesa Fouriera i Flory Tristan | Mar 13, 2023 |
Balicki, Ryszard. Red. Jabłoński, Mariusz. Red Ławniczak, Artur (1960- ). Rec.
Balicki, Ryszard. Red. Jabłoński, Mariusz. Red Ławniczak, Artur (1960- ). Rec.
Jedlecka, Wioletta Burdìn, Volodimir. Red. Marszał, Maciej (1968- ). Red.
Czerepaniak-Walczak, Maria
Stefaniuk, Małgorzata. Rec.