Object's details: Truth, reality and science in the views of American pragmatists with regard to Charles S. Peirce and William James

Description

• PLMET:
  
  http://confluence.man.poznan.pl/community/display/FBCMETGUIDE
• Title:
  
  
  Truth, reality and science in the views of American pragmatists with regard to Charles S. Peirce and William James
• Alternative title:
  
  
  Prawda, rzeczywistość i nauka w poglądach amerykańskich pragmatyków na przykładzie Charlesa S. Peirce’a i Williama Jamesa
• Creator:
  
  
  Kusaj, Marcin
• Subject and Keywords:
  
  
  pragmatism
   ;
  truth
   ;
  science
   ;
  scientism
   ;
  Peirce Charles S. (1839-1914)
   ;
  James Wiliam (1842-1910)
   ;
  paradigm
   ;
  conventionality
   ;
  usability
   ;
  
  
  pragmatyzm
   ;
  prawda
   ;
  nauka
   ;
  naukowość
   ;
  paradygmat
   ;
  konwencjonalność
   ;
  użyteczność
• Abstract:
  
  
  Charles Peirce is considered one of the greatest logicians in the entire recorded history of mankind. Peirce, in a consistent and free from naive realism way, showed the superiority of the scientifi c method over other methods of overcoming doubts and verifi cation of the common, but unsubstantiated views. According to Peirce, scientifi c paradigm imposes a fl owchart that can be divided into three consecutive phases. First, the initial conjecture is making or formulating hypotheses.The next two — induction and deduction — are designed to examine a particular segment of reality and verify the initial assumptions. Driven by rationality in each of these phases, one has to bear in mind the economy and efficiency of research. Published in 1907, Pragmatism constitutes an ideological manifesto in which William James presented six main approaches to the concept of pragmatism: the theory of truth, the theory of meaning, the overall achievements of knowledge, a metaphysical point of view, the method of solving philosophical disputes, and fi nally, a kind of philosophical temperament of researcher. The truth, according to James, is a kind of good, like e.g. health, happiness and money. The truth leads man to useful concepts and terms in a given situation while protecting him from the wrong, fruitless and futile way of thinking. Truth is not absolute. The criterion for the truth is its usefulness for man. A large part of the views of American pragmatists found their way into the currently dominant scientifi c paradigm. The contribution of these thinkers to the development of the theory of science as such, cannot therefore be questioned.
   ;
  
  
  Charles Peirce uważany jest za jednego z najwybitniejszych logików w całej historii myśli ludzkiej. Peirce wykazywał wyższość metody naukowej nad innymi sposobami przezwyciężania wątpliwości i weryfikacji utartych, a niczym niepopartych poglądów. Paradygmat naukowy w ujęciu Peirce’a narzuca schemat działania, który uszeregować można w trzy następujące po sobie fazy. Pierwszą, wstępną jest czynienie przypuszczeńczy stawianie hipotez. Następne dwie — indukcja i dedukcja — mają za zadanie badanie danego wycinku rzeczywistości i sprawdzenie założeń początkowych. Kierując się racjonalnością w każdej z tych faz, trzeba mieć na uwadze także ekonomię i efektywnośćprowadzonych badań. Wydany w 1907 roku Pragmatyzm, stanowiący światopoglądowy manifest Williama Jamesa, przedstawiał sześć głównych ujęć tytułowej koncepcji: jako teorię prawdy, teorię znaczenia, całościowy dorobek wiedzy, metafizyczny punkt widzenia, sposób rozwiązywania filozoficznych sporów i w końcu swego rodzaju filozoficzny temperament autora. Prawda zdaniem Jamesa jest rodzajem dobra, podobnie jak np. zdrowie, szczęście czy pieniądze. Prawda prowadzi człowieka ku użytecznym w danej sytuacji pojęciom i terminom, chroniąc go jednocześnie od błędnego, jałowego i daremnego sposobu myślenia. Prawda nie ma charakteru absolutnego. Kryterium prawdziwości jest użyteczność dla człowieka. Znaczna częśćpoglądów amerykańskich pragmatyków weszła do obecnie dominującego paradygmatu naukowego. Wkład tych myślicieli w rozwój teorii nauki jako takiej nie może być zatem kwestionowany.
• Place of publishing:
  
  Wrocław
• Publisher:
  
  Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
• Contributor:
  
  
  Winiarski, Marcin
  :
  Redaktor,
• Institution:
  
  
  Uniwersytet Wrocławski. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
• Date issued:
  
  2015
• Date copyrighted:
  
  2015
• Resource Type:
  
  
  text
   ;
  
  
  tekst
• Detailed Type:
  
  
  article
   ;
  
  
  artykuł
• Identifier:
  
  oai:repozytorium.uni.wroc.pl:108695
• Source:
  
  PAd 102060 II
• Language:
  
  eng
• WUL Catalog:
  
  https://katalog.bu.uni.wroc.pl/lib/item?id=chamo:163734
• Is version of:
  
  https://wuwr.pl/sppae/article/view/8968
• Resource Title:
  
  
  Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne
• Resource Type:
  
  
  Czasopismo
• Related Identifier:
  
  ISSN: 1733-5779
• Related Identifier Type:
  
  ISSN
• Volume:
  
  17
• First Page:
  
  71
• LastPage:
  
  83
• Rights holder:
  
  Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego Sp. z o.o.
• Autor opisu:
  
  WR U/PAdbg

Object is located in the collections:

Additional information

• Creation date: 2020-05-22
• Last modification date: 2025-08-18
• Content object's number of views: 144
• You could also download the object's description in these formats:
  RDF
   ;
  OAI-PMH
• Download IIIF manifest:
  https://repozytorium.uni.wroc.pl/iiif-manifest/manifest/108695/PDF.json