@misc{Męczkowska-Christiansen_Astrid_Człowiek_2022, author={Męczkowska-Christiansen, Astrid}, copyright={Copyright by Astrid Męczkowska-Christiansen}, address={Wrocław}, howpublished={online}, year={2022}, publisher={Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego}, language={pol}, abstract={Przedmiot prezentowanych analiz stanowi antropologiczny wymiar utopii totalitarnych: nazizmu i komunizmu, ze szczególnym uwzględnieniem obecnych w ich ramach sposobów konceptualizacji człowieka. W tym ostatnim obszarze dostrzegam wyraźne napięcie pomiędzy artykulacjami wzniosłości człowieka, wpisującymi się w uniwersalistyczny dyskurs podmiotowości rozwijany na kanwie filozoficznego oświecenia, a urzeczowieniem „człowieka empirycznego”, której towarzyszyły systemowo organizowane praktyki totalitarnych reżimów, idące w kierunku wyjałowienia istot ludzkich ze swoiście ludzkich właściwości. W szczególności interesuje mnie to, jaki charakter przybierają polityki tożsamości realizowane w tych reżimach. W ramach tych poszukiwań identyfikuję mechanizmy blokujące rozwój tożsamości osobowych, a zarazem kształtujące jednostki manque: podatne na oddziaływanie totalitarnej władzy i oddane realizacji jej politycznych interesów. Do mechanizmów tych zaliczam m. in.: deprywację potrzeb i wywoływanie poczucia niższości; interioryzację idei narodu wybranego i wzbudzanie mechanizmu apelacji; otępianie i indoktrynację zastępujące edukację; rozrywanie więzi społecznych; roztaczanie opieki totalnej jako funkcję władzy paternalistycznej; krzewienie cnót jako metonimię wychowania; politykę tożsamości płciowej; deindywiduację i erozję zdolności do dokonywania osądu.}, type={tekst}, title={Człowiek bez właściwości czy człowiek o właściwościach uniwersalnych? Antropologiczne paradoksy utopii totalitarnych}, doi={https://doi.org/10.34616/146556}, keywords={podmiotowość, tożsamość, ideologia, nazizm, komunizm, polityki tożsamości, przemoc, dzieciństwo, wychowanie, deindywiduacja, krzewienie cnót}, }