@misc{Kobilec'kij_Mikola_Magdeburz'ke_2019,
 author={Kobilec'kij, Mikola},
 copyright={Copyright by Vidavnictvo L'vìvs'kogo nacìonalʹnogo unìversitetu ìm. Ìvana Franka},
 address={L'vìv},
 howpublished={online},
 year={2019},
 publisher={L'vìvs'kij nacìnal'nij unìversitet ìmenì Ìvana Franka},
 language={ukr},
 abstract={Prawo magdeburskie przynieśli na ziemie ukraińskie koloniści niemieccy pod koniec XIII w. W 1339 r. ostatni władca halicko-wołyński lokował na prawie magdeburskim miasto Sanek. W okresie Królestwa Ruskiego na prawie magdeburskim lokowano Lwów, Włodzimierz, Przemyśl oraz inne miasta. W 1356 r. na prawie magdeburskim lokowano miasto Lwów. Według niemieckiego badacza R. Liberwirta we Lwowie wprowadzono magdebursko-wrocławskie systematyzowane prawo ławnicze z lat 1261–1295.Na wchodzących w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego ziemiach ukraińskich prawo magdeburskie zaczęto stosować nieco później i powoli. W 1734 r. prawo magdeburskie otrzymał Kamieniec Podolski, w 1498 r. – stolica Ukrainy – Kijów, w 1585 r. – Korsuń, w 1615 r. – Biała Cerkiew i inne. Na lewobrzeżnej Ukrainie prawo magdeburskiezaczęto wprowadzać pod koniec XVI w. W 1585 r. otrzymało go miasto Perejasław, w 1620 r. – Starodub, w 1623 r. – Czernichów, w 1627 r. – Niżyn i inne.W Galicji prawo magdeburskie funkcjonowało do 1786 r., kiedy to Austria zaczęła wprowadzać tutaj własny samorząd miejski. Na należących do Imperium Rosyjskiego ziemiach ukraińskich prawo magdeburskie istniało do 1831 r., a w Kijowie – do grudnia 1834 r.Badacze ukraińscy, innym. in. A. Jakowliw, dzielą wszystkie posiadające prawo magdeburskie miasta Ukrainy na trzy grupy. Do pierwszej należą miasta z tzw. pełnym prawem magdeburskim Lwów, Kamieniec Podolskii, Kijów, w których władzę sprawowały dwie rady: 1 rada miejska z burmistrzem pełniąca funkcje administracyjne oraz 2 ława miejska z wójtem pełniąca funkcje sądownicze. Do drugiej zaliczano miasta z niepełnym prawem magdeburskim, w których władzę sprawowała jedna rada z udziałem burmistrza, radnych i ławników, pełniąca funkcje administracyjne i sądownicze.Do trzeciej grupy miast zaliczano miasta posiadające własne organy samorządu miejskiego, ale znajdujące się pod kontrolą właścicieli tych miast. Oprócz prawa magdeburskiego na Ukrainie istniała jego odmiana – prawo chełmińskie.Na ziemiach ukraińskich obowiązywały różne modele prawa magdeburskiego. Pierwszy model funkcjonował na ziemiach zachodnioukraińskich, dokąd zostało ono przyniesione przez niemieckich kolonistów jeszcze w czasach państwa halickowołyńskiego. Tutaj na czele miast stali wybierani po kolei z grona radnych burmistrzowie. Inny model działał w Kijowie i innych znajdujących się w składzie Wielkiego Księstwa Litewskiego, a później Rzeczypospolitej miastach. Tutaj na czele stali mający funkcje administracyjne i sądownicze wójtowie. Trzeci model samorządu miejskiego obowiązywał w miastach Hetmańszczyzny 1648–1764, gdzie wpływ na działalność organów samorządu lokalnego wywierała administracja kozacka. Tutaj wraz z prawem magdeburskim wykorzystywano Statut Litewski z 1588 r., prawo zwyczajowe oraz akty prawne Hetmańszczyzny. Prawo magdeburskie na Hetmańszczyźnie było prawem ogólnopaństwowym, bo wykorzystywano je w działalności miast, w sądach ogólnopaństwowych i kodyfikacji prawa ukraińskiego. Oprócz niemieckich źródeł prawa na Ukrainie szeroko wykorzystywano dorobek polskich badaczy prawa magdeburskiego: Bartłomieja Groickiego, Mikołaja Jaskera, Pawła Szczerbicza i in.Prawo magdeburskie obwiązywało na ziemiach ukraińskich ponad 500 lat i wywierało wpływ na kształtowanie się wśród Ukraińców europejskiej prawnej tożsamości, stając się częścią tożsamości ukraińskiej. Prawo magdeburskie wspomagało kształtowanie się mieszczan ukraińskich jako stanu społecznego, pozwalając im bronić własnych interesów przed organami władzy państwowej, magnatami i szlachtą.Prawie wszystkie znajdujące się w składzie Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej miasta ukraińskie były lokowane na prawie magdeburskim. Na tym prawie lokowano także wszystkie duże miasta Hetmańszczyzny. Korzystając z prawa magdeburskiego, Ukraina znajdowała się w jednej prawnej i kulturalnej przestrzeni z innymi państwami europejskimi.},
 title={Magdeburz'ke pravo v Ukraїnì},
 type={tekst},
 keywords={prawo magdeburskie, kodyfikacja prawa, burmistrz, radni, wójtowie, ławnicy},
}