@misc{Wolak_Łukasz_Działacze_2011,
 author={Wolak, Łukasz},
 copyright={Copyright by Łukasz Wolak},
 address={Warszawa},
 howpublished={online},
 year={2011},
 publisher={Instytut Pamięci Narodowej},
 language={pol},
 abstract={Z badań przeprowadzonych w zasobie archiwalnym IPN wynika jednoznacznie, że Zjednoczenie Polskich Uchodźców w Niemczech znajdowało się w orbicie zainteresowań struktur podległych MSW, głównie Departamentu I. Z analizy pierwszych wyników kwerendy archiwalnej związanej ze środowiskiem ZPU wynika, że zainteresowanie to koncentrowało się wokół konkretnych grup polskich uchodźców. Pierwsza grupa to członkowie ZPU, którzy mogli mieć kontakty z RWE w Monachium bądź z nim współpracowali. Druga to członkowie lub współ­pracownicy ZPU należący także do innych polskich organizacji na terenie RFN. Ostatnią grupę działaczy tworzyli członkowie ZPU związani z ośrodkami wywiadowczymi krajów kapitalistycznych bądź działający w czasie wojny w konspiracyjnych strukturach AK. Mimo że jest to nietrwały i bardzo plastyczny podział kierunku zainteresowań SB grupą uchodźców polskich w RFN, w zarysie określa czynniki determinujące zainteresowanie MSW. W tym miejscu warto jest zadać pytanie, czy przytoczona w niniejszej pracy baza archiwal- na może się w jakimś stopniu przyczynić do pogłębienia wiedzy na temat działalności ZPU. Wydaje się, że z badawczego punktu widzenia materiał zebrany podczas kwerendy archiwalnej jest zbyt znikomy, aby można było w pełni opisać tę organizację. Wykazuje on jednak pewien kierunek zainteresowania aparatu bezpieczeństwa, który mniej interesował się stricte samą or- ganizacją, a bardziej - skupionymi wokół niej działaczami. To właśnie środowiska, z których wywodzili się działacze ZPU, a także te, z którymi współpracowali, stały się w wypadku tej organizacji głównym celem obserwacji aparatu bezpieczeństwa. Niniejszy artykuł jest pewną próbą nie tylko uchwycenia dziejów organizacji uchodźców polskich w RFN, ale także spojrzenia na działaczy tego środowiska przez pryzmat dokumentów wytworzonych przez organa bezpieczeństwa PRL. Mimo ograniczonej na razie bazy źródłowej do badania tego zagadnienia kwerenda archiwalna daje nadzieję, że w niedługim czasie uda się zbudować pełniejszy obraz tej działalności. Wydaje się również, że w miarę postępujących badań nad inwigilacją polskich organizacji emigracyjnych przez aparat bezpieczeństwa PRL uda się bliżej poznać dzieje ZPU w Niemczech - ważnej z punktu widzenia struktur podległych MSW organizacji współpracującej ze środowiskami, którymi zainteresowany był wywiad PRL.},
 title={Działacze Zjednoczenia Polskich Uchodźców w Niemczech w materiałach organów bezpieczeństwa PRL w latach 1945-1970},
 keywords={emigracja polska, Polska Rzeczpospolita Ludowa, Niemcy, Urząd Bezpieczeństwa, 1945-1970},
}